Kinh tế xanh được đề cập đến lần đầu tiên bởi các nhà kinh tế môi trường Anh vào năm 1989, sau đó chính thức được sử dụng tại Hội nghị Thượng đỉnh của Liên Hợp quốc về phát triển bền vững vào tháng 6/2012 tại Rio de Janeiro, Brasil. Theo UNEP (Chương trình môi trường của Liên hợp quốc), kinh tế xanh được định nghĩa là “nền kinh tế vừa mang lại hạnh phúc cho con người và công bằng xã hội, vừa giảm thiểu đáng kể các nguy cơ về môi trường và suy giảm sinh thái. Một nền kinh tế xanh có thể được coi là một nền kinh tế có lượng phát thải carbon thấp, sử dụng tài nguyên hiệu quả và bao trùm xã hội”. Đây được coi là định nghĩa đầy đủ, chính xác nhất về kinh tế xanh, được các tổ chức quốc tế sử dụng rộng rãi. Với ý nghĩa cốt lõi là tăng trưởng kinh tế đảm bảo đồng thời mục tiêu bảo vệ môi trường sống trong sạch và bền vững, có thể hiểu một cách đơn giản, nội hàm của kinh tế xanh bao gồm: (i) Phát thải carbon thấp; (ii) sử dụng tài nguyên hiệu quả và (iii) bảo đảm công bằng xã hội.
Kinh tế xanh được đề cập đến lần đầu tiên bởi các nhà kinh tế môi trường Anh vào năm 1989, sau đó chính thức được sử dụng tại Hội nghị Thượng đỉnh của Liên Hợp quốc về phát triển bền vững vào tháng 6/2012 tại Rio de Janeiro, Brasil. Theo UNEP (Chương trình môi trường của Liên hợp quốc), kinh tế xanh được định nghĩa là “nền kinh tế vừa mang lại hạnh phúc cho con người và công bằng xã hội, vừa giảm thiểu đáng kể các nguy cơ về môi trường và suy giảm sinh thái. Một nền kinh tế xanh có thể được coi là một nền kinh tế có lượng phát thải carbon thấp, sử dụng tài nguyên hiệu quả và bao trùm xã hội”. Đây được coi là định nghĩa đầy đủ, chính xác nhất về kinh tế xanh, được các tổ chức quốc tế sử dụng rộng rãi. Với ý nghĩa cốt lõi là tăng trưởng kinh tế đảm bảo đồng thời mục tiêu bảo vệ môi trường sống trong sạch và bền vững, có thể hiểu một cách đơn giản, nội hàm của kinh tế xanh bao gồm: (i) Phát thải carbon thấp; (ii) sử dụng tài nguyên hiệu quả và (iii) bảo đảm công bằng xã hội.
Có rất nhiều loại hình du lịch mà bạn có thể đã từng nghe đến hoặc từng một lần trải nghiệm như du lịch ẩm thực, du lịch kinh doanh, du lịch thể thao, thậm chí là du lịch “chữa bệnh” – đều do du khách tự đặt tên do nó dựa theo mục đích. Điều làm cho du lịch sinh thái nông nghiệp nổi bật là nó tập trung nhiều vào việc bảo vệ môi trường, giảm lượng khí thải carbon trong khi vẫn mang lại một kỳ nghỉ thú vị.
Đối với du khách, du lịch sinh thái nông nghiệp là một lựa chọn giúp họ thoát khỏi cuộc sống bận rộn của thành phố. Nó mang lại cho du khách cơ hội được bao quanh bởi thiên nhiên và đắm mình trong một nền văn hóa mới. Điều này không chỉ tạo ra các hoạt động vui chơi thú vị cho khách du lịch mà còn hỗ trợ nông dân địa phương.
Du lịch sinh thái nông nghiệp có thể cung cấp việc làm cho những khu vực thường có mức độ nghèo đói cao, cải thiện chuỗi cung ứng thực phẩm, củng cố các phương thức canh tác truyền thống và quảng bá di sản địa phương thông qua du lịch.
Hơn nữa, du lịch sinh thái nông nghiệp hướng tới việc kêu gọi mọi người có ý thức bảo vệ môi trường sống thiên nhiên và tăng tính đa dạng cảnh quan. Từ đó, du khách có trách nhiệm hơn đối với thói quen tiêu dùng. Sự thay đổi trong tư duy này cũng có thể mang lại sự thay đổi theo hướng tích cực cho xã hội của chúng ta.
Du lịch nông nghiệp sẽ đưa du khách đến thăm một trang trại hoặc khu vườn để truyền tải văn hóa địa phương, giúp người nông dân kiếm thêm một nguồn thu nhập từ du lịch. Trong khi, du lịch sinh thái thúc đẩy du lịch bền vững với trách nhiệm bảo tồn và bảo vệ môi trường.
Du lịch sinh thái hay còn gọi là du lịch thiên nhiên đang có xu hướng tập trung hơn vào việc nâng cao nhận thức về các vấn đề môi trường. Cả hai hình thức du lịch này đều hướng tới việc hỗ trợ cộng đồng địa phương và khuyến khích tư duy tôn trọng môi trường, hệ sinh thái tự nhiên. Sự kết hợp những ưu điểm trong mô hình kinh tế trang trại kết hợp du lịch sinh thái là một cách tiếp cận du lịch mới và lâu bền.
Mô hình kinh tế trang trại kết hợp du lịch sinh thái hay gọi ngắn là du lịch sinh thái nông nghiệp là sự kết hợp của cả du lịch sinh thái và du lịch nông nghiệp. Đây là một hình thức du lịch cho phép du khách tham gia vào hoạt động canh tác bền vững và tìm hiểu về các sản phẩm địa phương.
Hướng đến trách nhiệm với xã hội và lối sống thân thiện với môi trường, sự phổ biến của du lịch sinh thái nông nghiệp sẽ tiếp tục phát triển khi ngày càng nhiều người tìm kiếm những trải nghiệm mới mẻ bên ngoài thành phố.
Dù với mục đích giải trí, giáo dục hay chỉ thỏa sự tò mò; du lịch sinh thái nông nghiệp đã thu hút được rất nhiều khách du lịch trong nước và quốc tế. Do đó, mô hình kinh tế trang trại kết hợp với du lịch sinh thái đã được thúc đẩy bởi nhu cầu như một giải pháp cho việc phát triển ngành du lịch bền vững. Mô hình kết hợp này có tiềm năng tiếp tục phát triển trong tương lai.
Du lịch nông thôn Việt Nam có ba loại hình cơ bản, bao gồm du lịch sinh thái, du lịch canh nông và du lịch cộng đồng. Các loại hình này không chỉ góp phần phát triển kinh tế mà còn bảo vệ môi trường và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống.
Việt Nam hiện đang có những chính sách và chiến lược hỗ trợ mạnh mẽ cho sự phát triển du lịch nông thôn. Chính phủ đã và đang đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông, đặc biệt là các tuyến đường nối các vùng nông thôn với các khu vực đô thị.
Bên cạnh đó, các chính sách khuyến khích phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, và du lịch canh nông cũng đã được triển khai để tạo động lực cho các địa phương xây dựng các sản phẩm du lịch đặc sắc.
Tuy nhiên, việc phát triển du lịch nông thôn ở Việt Nam cũng đối mặt với không ít thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là cơ sở hạ tầng.
Mặc dù nhiều địa phương đã có những cải thiện đáng kể trong giao thông và các tiện ích phục vụ du lịch, nhưng vẫn còn một số khu vực nông thôn thiếu các dịch vụ cơ bản như lưu trú, nhà hàng, và các hoạt động giải trí phù hợp với nhu cầu của du khách.
Bên cạnh đó, chất lượng nguồn nhân lực cũng là một yếu tố quan trọng. Để phát triển du lịch bền vững, cần có các chương trình đào tạo cho người dân địa phương về kỹ năng du lịch, từ việc làm hướng dẫn viên, phục vụ du khách cho đến việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của từng vùng miền.
Cuối cùng, du lịch nông thôn cần phát triển gắn liền với việc bảo vệ môi trường và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Nếu không có những chiến lược phát triển hợp lý, du lịch nông thôn có thể gây ra những tác động tiêu cực đến cộng đồng và thiên nhiên.
Theo đó, Việt Nam sẽ lần đầu tiên đăng cai tổ chức Hội nghị quốc tế về du lịch nông thôn, một sự kiện quan trọng trong lĩnh vực du lịch quốc tế. Hội nghị được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch phối hợp với Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism) và UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức Hội nghị quốc tế về Du lịch Nông thôn lần thứ nhất và Phiên họp thường niên Mạng lưới Làng Du lịch Tốt nhất lần thứ hai của UN Tourism.
Đây là cơ hội để Việt Nam khẳng định vai trò và tiềm năng của mình trong việc phát triển du lịch nông thôn bền vững, đồng thời học hỏi và trao đổi kinh nghiệm từ các quốc gia khác trên thế giới.
Du lịch nông thôn có thể trở thành một ngành kinh tế quan trọng, góp phần phát triển bền vững các khu vực nông thôn, nâng cao chất lượng đời sống cho người dân và bảo vệ các giá trị văn hóa truyền thống.
Tuy nhiên, để đạt được điều này, cần có sự đầu tư đúng mức vào hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực và xây dựng các sản phẩm du lịch sáng tạo, gắn kết với bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng
Trước đó, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hồ An Phong cho biết, Việt Nam đã được UN Tourism lựa chọn là địa điểm đăng cai sự kiện quan trọng này, vì là thành viên tích cực của UN Tourism; có thế mạnh và tiềm năng để phát triển du lịch nông thôn. Việt Nam từng tổ chức thành công nhiều sự kiện quốc tế.
“Đăng cai hội nghị cũng là cơ hội để chúng ta nâng cao nhận thức về tiềm năng, thế mạnh và thúc đẩy sự quan tâm tới phát triển du lịch nông thôn ở Việt Nam; góp phần tạo việc làm và đảm bảo phân phối công bằng lợi ích du lịch; phát triển du lịch bền vững, hướng tới Net Zero…”, Thứ trưởng Hồ An Phong nhấn mạnh.
Cục Du lịch quốc gia Việt Nam đánh giá, đây là cơ hội “vàng” để ngành Du lịch Việt Nam quảng bá hình ảnh, thương hiệu và đặc biệt là tiềm năng, thế mạnh của du lịch nông thôn Việt Nam đến bạn bè quốc tế. Thông qua đó, tạo đà đưa du lịch nông thôn phát triển trở thành một sản phẩm quan trọng, góp phần gia tăng tính hấp dẫn và sức cạnh tranh của du lịch Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.